Yatırım Teşvik Belgesi

Yatırım Teşvik Belgesi, yatırım tutarı, yatırım konusu, fizibilite kapsamında; arsa, inşaat ve bina harcamaları, global makine listeleri, yerli ve ithal makine listeleri, teçhizat ve bunlarla ilgili yazılım harcamaları, fabrika kurulumu kapsamındaki bilgileri ihtiva eden bir belgedir. 

Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır sorusu hem çok fazla sorulan hem de oldukça önemli bir sorudur. Ülkemizde uzun süredir yatırımlara çok sayıda devlet desteği ve teşvik uygulamaktadır. Yatırım harcamalarının büyük bölümü vergisel avantajlar, finansman destekleri, yatırım yeri tahsisi ve diğer teşvik mekanizmaları sayesinde geri alınabilmekte, yapılan yatırım harcamasından daha büyük miktarda fayda sağlanabilmektedir. Bunun için yapılması gerekenler de teşvik mevzuatları ile tamamlayıcı diğer mevzuat hükümlerinde ve yıllar içerisinde yerleşen uygulama düzenlerinde belirlenmektedir. Gerek yazılı mevzuat gerekse Genel Müdürlükçe yıllar içerisinde şekillenen uygulamalar Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır sorusunun cevabını oluşturmaktadır. Bu konu ile ilgili tüm bilgiler aşağıda başlıklar halinde aktarılmıştır. Unutulmaması gereken önemli bir husus vardır ki yanlış yapılacak işlemler eğer mevzuat hükümlerine aykırı ise geri dönüşü olmayacak hukuki sonuçlar doğurabilecektir. Bu nedenle hem mevzuata hem de uygulamalara hakim deneyimli kişilerin bilgisine başvurmak daha doğru sonuçlar alınmasını sağlayacaktır.

Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum ve kuruluşlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaat edebilir. Ancak kuruluş süreci tamamlanmamış tüzel kişiler adına yapılacak teşvik belgesi müracaatları değerlendirmeye alınmaz.

Yatırımların teşvik edilmesi için Bakanlar Kurulu resmi gazetenin 19.06.2012 tarih ve 28328 sayısında “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile yeni teşvik sistemini yayınlamıştır. Sistemin uygulanmasını kolaylaştırmak için resmi gazetenin 20.06.2012 tarih ve 28329 sayısında “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”i yer almıştır.

Aşağıda belirtilen yatırım konuları 5 inci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir. Ancak bu yatırımlar, 6 ncı bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabidir.
• Denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.

• Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları.

• Test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar).

• Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.

• Asgari elli bin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç).

• Savunma Sanayii Başkanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.

• Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç).

• Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakım evleri; okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ve asgari 20 milyon TL tutarındaki hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.

• Bakanlık, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.

• Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/ aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.

• EK-4’te yer alan “Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar” hariç olmak üzere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 ton eşdeğer petrol (TEP) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut durumuna göre en az yüzde yirmi oranında enerji tasarrufu sağlayacak şekilde tasarlanan ve sağlanacak enerji tasarrufu ile yatırımın geri dönüş süresi 5 yıl ve daha az olan enerji verimliliği projesine yönelik yatırımlar.

• Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı üretim tesisleri hariç).

• Asgari 50 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları.

• Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.

• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu: 2423, 30, 32, 33 ve 353).

• Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.

• Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.

• Direktsoğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.

• Lisanslı depoculuk yatırımları.

• Nükleer enerji santrali yatırımları.

• Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları referans laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı ile deney hayvanları üretim test ve araştırma merkezi birimlerinin yer aldığı laboratuvar kompleksi yatırımları.

• Asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları • Asgari 5.000 büyükbaş kapasiteli süt yönlü entegre hayvancılık yatırımları ile komple yeni veya tevsi niteliğindeki asgari 10.000 büyükbaş kapasiteli et yönlü entegre hayvancılık yatırımları.

• Asgari 5 milyon TL tutarındaki 100 kişi ve üzeri kapasiteli yaşlı ve/veya engelli bakım merkezi ve esenlik tesisi (wellness) yatırımları.

• Asgari 5 milyon TL tutarındaki atık geri kazanım yatırımları ve/veya asgari 5 milyon TL tutarındaki bertaraf tesisi yatırımları.

• EK-6’da yer alan yatırım konularında gerçekleştirilecek asgari 500 milyon TL tutarındaki yatırımlar.

Bu yatırımlar, 5. Bölge desteklerinden yararlanmakla birlikte, asgari kapasite ve asgari sabit yatırım tutarı açısında yatırımın yapıldığı bölge şartlarına tabidirler. 

Sanayi Odaları ODALARI: Adana, Aydın, Balıkesir, Denizli, İzmir, Muğla, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, Kayseri, Kocaeli ve Konya Sanayi Odaları.

Kalkınma Ajansları:

• Ahiler Kalkınma Ajansı (Kırşehir, Kırıkkale, Nevşehir, Niğde, Aksaray)
• Ankara Kalkınma Ajansı
• Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (Antalya, Isparta, Burdur)
• Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (Zonguldak, Karabük, Bartın)
• Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansı
• Çukurova Kalkınma Ajansı (Adana – Mersin)
• Dicle Kalkınma Ajansı (Mardin, Şırnak, Siirt, Batman)
• Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (Kahramanmaraş, Osmaniye, Hatay)
• Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (Van, Hakkari, Muş, Bitlis)
• Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (Ordu, Trabzon, Giresun, Rize, Gümüşhane, Artvin)
• Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (Kocaeli, Sakarya, Yalova, Bolu, Düzce)
• Fırat Kalkınma Ajansı (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)
• Güney Ege Kalkınma Ajansı (Aydın, Muğla, Denizli)
• Güney Marmara Kalkınma Ajansı (Çanakkale, Balıkesir)
• İpek Yolu Kalkınma Ajansı (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)
• İstanbul Kalkınma Ajansı
• İzmir Kalkınma Ajansı
• Karacadağ Kalkınma Ajansı (Şanlıurfa, Diyarbakır)
• Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (Sinop, Kastamonu, Çankırı)
• Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (Erzurum, Erzincan, Bayburt)
• Mevlana Kalkınma Ajansı (Konya, Karaman)
• Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (Kayseri, Sivas, Yozgat)
• Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (Samsun, Çorum, Tokat, Amasya)
• Serhat Kalkınma Ajansı (Kars, Ardahan, Iğdır, Ağrı)
• Trakya Kalkınma Ajansı (Edirne, Tekirdağ, Kırklareli)
• Zafer Kalkınma Ajansı (Kütahya, Manisa, Uşak, Afyonkarahisar)

Teşvik belgesi düzenlenebilmesi için kullanıcılar tarafından E-TUYS uygulamasında yer alan tanımlı alanların doldurulması ve aşağıda belirtilen belgelerin E-TUYS üzerinden elektronik ortamda yüklenmesi gerekir.

• Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak müracaatlar hariç olmak üzere, herhangi bir SGK işyeri kaydı olmayan yatırımcıların SGK kaydı bulunmadığına dair Kurumdan alabilecekleri yazı, SGK kaydı bulunan yatırımcıların 5510 sayılı Kanun uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının
bulunmadığına veya tecil ve/veya taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazı veya Kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak “E-Borcu Yoktur” belgesi,

• 25/11/2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine göre “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı,

• Yatırım Teşvik Belgesi talebinde bulunulmadan önce yatırımın karakteristiğine bağlı olarak ilgili mevzuatı gereği diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gereken ve EK-2 ’de belirtilen bilgi ve belgeler,

• Stratejik yatırımlar için ayrıca, yatırım konusu ile ilgili olarak sektörel, mali ve teknik analizlerin yanında üst maddede bağlantısı verilen tebliğin 10 uncu maddesinde belirtilen kriterlerin her birinin yerine getirildiğini tevsik eden bilgi, belge, hesap ve tabloları içeren fizibilite raporu, 

• Yatırımın sektörüne, büyüklüğüne veya teşvik uygulamalarına bağlı olarak Genel Müdürlükçe talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler, 

• Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında yatırım teşvik belgesi almak için Bakanlığa yapılacak olan başvurularda istenecek olan bilgi ve belgeler program portalında yayımlanmaktadır. Program sayfası için tıklayınız. 
 

2 Temmuz 2018 tarihinden itibaren yeni yatırım teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin tüm müracaatlar ile yabancı yatırımcıların Türkiye’de kurdukları şirket ve şubeler tarafından Bakanlığa yapılan bildirimler Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen E-TUYS adlı web tabanlı uygulama aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Yetkilendirme talepleri için aşağıda yer alan başvuru belgeleri yine aşağıda yer alan “Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi Yetkilendirme İşlemi Başvuru Usûl Ve Esasları” çerçevesinde “Kayıtlı Elektronik Posta(KEP)” vasıtası ile Genel Müdürlük KEP adresine gönderilir.

Yetkilendirme talebinin Genel Müdürlükçe sonuçlandırılmasının akabinde E-TUYS üzerinden işlem yapmaya yetkili kişiler tarafından sisteme giriş yapılıp, işlemler başlatılabilir.

E-TUYS sisteminde gerçekleştirilecek işlemlere ilişkin detaylı bilgiler için kılavuzlarda tanımlı adımların takip edilmesi gerekmektedir.